W mieście płacisz głównie za paliwo i serwis. Manual kusi prostotą i niższym ryzykiem drogich awarii, ale w korkach zużywa sprzęgło szybciej, niż zakłada folder. Automat jest wygodny i w nowych autach potrafi spalać podobnie jak ręczna skrzynia, ale dochodzi regularna wymiana oleju ATF i ewentualne koszty mechatroniki w skrzyniach dwusprzęgłowych. Dlatego zamiast mitów — proste liczby z 2025 r. i realne scenariusze.
Zużycie paliwa w mieście: różnice już nie są jak dawniej
Dwadzieścia lat temu automat „brał” w mieście o 1,5–2,0 l/100 km więcej. Dziś wielobiegowe automaty z szybkim lock-upem i sprytniejszymi algorytmami redukują tę różnicę do zera lub kilku dziesiątych litra w popularnych modelach. Testy i analizy dla nowoczesnych 8-biegowych przekładni pokazują, że sama skrzynia potrafi obniżyć zużycie względem starszych konstrukcji o kilka procent, właśnie dzięki szybszemu zamknięciu konwertera i gęstszej siatce przełożeń. W efekcie w warunkach miejskich 2025 typowy rozrzut wygląda tak: nowy automat kontra nowy manual to zwykle +0,0 do +0,7 l/100 km; w starszych autach z klasycznym 4-/5-biegowym automatem nadal spotkasz +1,0 do +2,0 l/100 km. Hybrydy ze skrzyniami e-CVT grają w innej lidze i w mieście schodzą wyraźnie niżej niż odpowiedniki bez elektryfikacji.
Jeśli wolisz to przeliczyć: przy różnicy 0,5 l/100 km i rocznym przebiegu 15 000 km wychodzi 75 litrów paliwa więcej. Przy cenie 6,50 zł/l to około 490 zł rocznie. Gdy różnica rośnie do 1,2 l/100 km (starszy automat), dopłacasz około 1 170 zł rocznie. To prosty obrazek skali, nie wyrok dla każdego modelu.
Serwis i naprawy: gdzie uciekają złotówki
Manual nie ma wymiany oleju w skrzyni, ale w mieście sprzęgło pracuje w najgorszych warunkach. Robocizna za wymianę sprzęgła to zwykle 400–1 500 zł, a komplet części w popularnych autach to w dużym rozstrzale około 900–3 500 zł. Jeśli dochodzi koło dwumasowe, całość rośnie do przedziału mniej więcej 2 000–5 000 zł w zależności od modelu. To nie są „wyjątki z forum”, tylko rynkowe widełki z cenników i przeglądów kosztów.
Automat wymaga okresowej wymiany oleju i filtra. W 2025 r. za wymianę ATF płaci się zazwyczaj 600–1 500 zł (statycznie taniej, dynamicznie drożej, bo wchodzi więcej oleju); w skrzyniach DSG typowe stawki serwisów to 1 000–1 400 zł, a w ASO bywa od ~1 200 zł wzwyż. To wydatki przewidywalne co 60–120 tys. km (zależnie od typu skrzyni).
Najdroższe ryzyko po stronie automatu to awarie mechatroniki w suchych DSG: naprawy/regeneracje ogłaszane przez wyspecjalizowane firmy oscylują najczęściej w granicach 1 500–4 000 zł, w pojedynczych przypadkach więcej. To nie jest „pewne”, ale warto mieć w kalkulatorze, jeśli kupujesz auto używane i jeździsz niemal wyłącznie po mieście.
Wygoda w korkach: codzienność liczy się bardziej niż katalog
W ruchu typu „start–stop” automat wygrywa komfortem bez dyskusji: zero wciskania sprzęgła, mniejsze ryzyko gaśnięcia i płynniejsze toczenie. To przekłada się na mniejsze zmęczenie kierowcy po długim dniu. Dla części użytkowników ten argument jest ważniejszy niż różnica 0,5 l/100 km w rachunku na stacji.
Proste porównanie kosztów na rok jazdy po mieście
Weźmy kompakt na benzynę i 15 000 km rocznie w mieście. Załóżmy, że nowy automat pali o 0,5 l/100 km więcej (około 490 zł rocznie przy 6,50 zł/l). W automacie wymieniasz olej co 60–80 tys. km za około 1 200 zł, więc w przeliczeniu „na rok” to 180–240 zł amortyzacji serwisu. Razem wychodzi około 670–730 zł różnicy na korzyść manuala w danym roku, jeśli nic się nie psuje i manual nie zjada sprzęgła. Ale jeśli w perspektywie 4–5 lat i 60–80 tys. km w mieście sprzęgło poprosi o wymianę za, powiedzmy, 3 000 zł, to ta „oszczędność paliwowo-serwisowa” manuala znika i zamienia się w remis albo niewielką przewagę automatu. Liczby są proste — i specjalnie zachowawcze.
Dla starszego automatu z realną różnicą 1,2 l/100 km dopłata paliwowa rośnie do ~1 170 zł rocznie. Tu manual częściej wygrywa na kosztach bieżących, o ile nie trafisz na duży wydatek sprzęgła/dwumasy.
Kiedy co się bardziej opłaca w mieście (w praktyce 2025)
Jeśli kupujesz nowe lub młode auto i jeździsz głównie po mieście, automat finansowo bywa niemal neutralny wobec manuala: różnice w spalaniu są małe, serwis przewidywalny, a komfort ogromny. Do tego dochodzi fakt, że w wielu konfiguracjach 2025 automaty sprzedają się lepiej, co pomaga przy odsprzedaży. Technicznie to najczęściej „bezpieczny wybór”.
Jeśli rozważasz starsze auto z prostym automatem, budżetowo manual zwykle wyjdzie taniej „na paliwie”, ale pamiętaj o sprzęgle i ewentualnej dwumasie. W skrzyniach dwusprzęgłowych (szczególnie suchych) wlicz do kalkulacji możliwość regeneracji mechatroniki — rzadko, ale bywa.
Jeśli myślisz o hybrydzie do miasta, temat „automat vs manual” praktycznie znika: to automaty (e-CVT) robią najlepsze zużycie w korkach i szybciej zwracają różnice cenowe paliwem. Dane z analiz jazdy miejskiej konsekwentnie pokazują przewagę takich układów w cyklu miejskim.
Krótka konkluzja
W 2025 r. w typowym, miejskim użytkowaniu automat opłaca się „całościowo” wtedy, gdy cenisz komfort, masz nowszą konstrukcję skrzyni i akceptujesz okresowy serwis ATF. Manual opłaca się „rachunkowo”, jeśli jeździsz spokojnie, masz małe przebiegi i jesteś gotów na to, że kiedyś możesz zapłacić jednorazowo kilka tysięcy za sprzęgło/dwumasę. Ostatecznie decyduje konkretne auto i realna różnica w spalaniu — często mniejsza niż myślisz.
